- Tên
tác giả: Nguyễn Thị Ngần
-
Tên luận án: “Nghiên
cứu các hợp chất có hoạt tính sinh học từ quả thể nấm đa niên lỗ đen (Nigrofomes melanoporus (Mont.) Murrill) và nấm vân chi (Trametes
cubensis (Mont.) Sacc.) ở vùng Bắc Trung Bộ”
- Chuyên
ngành: Hoá hữu cơ. Mã
số: 62.44.01.14
-
Tên cơ sở đào tạo: Trường Đại học Vinh
II. NỘI DUNG BẢN TRÍCH YẾU
2.
1. Mục đích và đối tượng nghiên cứu của luận án
- Mục đích
nghiên cứu: xác định được thành phần hóa học và cấu trúc các hợp chất được
phân lập từ quả thể nấm đa niên lỗ đen (Nigrofomes
melanoporus (Mont.) Murrill) và nấm vân chi (Trametes cubensis (Mont.) Sacc.), đồng thời thử hoạt tính sinh
học của một số hợp chất phân lập được
- Đối tượng
nghiên cứu: quả thể nấm đa niên lỗ đen (Nigrofomes
melanoporus (Mont.) Murrill) và nấm vân chi (Trametes cubensis (Mont.) Sacc.) thu hái ở Nghệ
An.
2.2
Các phương pháp nghiên cứu đã sử dụng
Các phương pháp đã sử dụng là
các phương pháp chuyên dùng tại các phòng thí nghiệm hóa học các
hợp chất thiên nhiên nhằm tách chiết, phân lập và làm sạch các chất.
Cấu trúc các hợp chất phân lập được xác định bằng các phương pháp
phổ ứng trong hóa hữu cơ. Khảo sát hoạt tính sinh học các chất phân
lập được qua khả năng gây độc tế bào ung thư và hoạt tính kháng khuẩn, kháng
nấm.
2.3.
Các kết quả chính và kết luận:
2.3.1.
Về hoá học:
* Đã phân lập và xác định
cấu trúc 11 hợp chất từ dịch chiết quả thể nấm đa niên lỗ đen (Nigrofomes melanoporus) :
- 04 hợp chất secquiterpenoit: nigrofomin A,
nigrofomin B, madolin A và dehydrovomifoliol. Nigrofomin A và nigrofomin B là các hợp chất mới;
- 02 hợp chất steroit: ergosterol và
ergosterol peroxit;
- 03 hợp chất phenolic: trans-p-hydroxycoumaric, metyl ferulat và (2-hydroxy-phenyl)
axetat;
- 01 hợp chất lacton: γ-(4-metyphenyl)-γ-metyl-γ-butyrolacton;
- 01 hợp chất axit benzoic;
Các hợp chất này lần đầu tiên được phân lập từ
loài nấm này.
* Xác định được các thông số cấu trúc
tinh thể của hợp chất nigrofomin A. Các số liệu về tinh thể học của hợp chất
này hiện được lưu trữ tại Trung tâm dữ liệu Cambridge.
*
Đã phân lập được 8 hợp chất từ dịch chiết quả thể nấm vân chi (Trametes cubensis):
- 04
hợp chất triterpenoit: tramecubin A, tramecubin B, axit eburicoic, 3β-hydroxylanosta-8,24-dien-21-oic. Tramecubin A và tramecubin B là các hợp
chất mới;
- 02 hợp chất steroit: ergosterol, ergosterol
peroxit;
- 02 hợp chất coumarin: oospolacton và
oospoglycol;
Các hợp chất này lần đầu tiên được phân lập từ
loài nấm này.
2.3.2.
Về hoạt tính sinh học
- Hai hợp chất nigrofomin A và
nigrofomin B đều có khả năng gây độc các dòng tế bào bệnh bạch cầu cấp tính (Jurkat), ung thư biểu bì vòm họng ở người
(NPC-TW01), ung thư phổi (NCI-H661).
- Hợp chất mới
tramecubin A và tramecubin B tiến hành thử hoạt tính khả năng gây độc tế bào
ung thư gan (Hep-G2), ung thư phổi (Lu), ung thư biểu mô liên kết (RD); hoạt tính kháng khuẩn với các
chủng vi khuẩn Gr (-) (ATCC 25922),
vi khuẩn Gr (+) (ATCC 25923); hoạt
tính kháng nấm với chủng nấm sợi (439,
M42), nấm men (ATCC 7754, SH 20)
với các kết quả âm tính.
2.3.3. Kết luận
Hai đối tượng nghiên cứu của
luận án đã được nhiều nhà khoa học trên thế giới nghiên cứu nhưng
chưa được nghiên cứu ở Việt Nam. Từ cấu trúc các hợp chất phân lập
và kết quả về hoạt tính sinh học của chúng, chúng tôi đã khái quát
được những đặc trưng về hóa học và hoạt tính sinh học của nấm đa
niên lỗ đen (Nigrofomes melanoporus
(Mont.) Murrill) và nấm vân chi (Trametes
cubensis (Mont.) Sacc.) phân bố ở Bắc Trung Bộ. Kết quả nghiên cứu đã bổ
sung thêm cấu trúc của 19 hợp chất và hoạt tính sinh học của 4 hợp
chất vào kho tàng kiến thức về danh mục các hợp chất có nguồn gốc
từ thiên nhiên ở Việt Nam.
luananngan.zip